هدف از جوشکاری صنعتی چیست؟
هدف از جوشکاری صنعتی چیست؟
جوشکاری صنعتی فرایندی است که در آن با استفاده از حرارت بالا، فلزات به یکدیگر متصل شده و اتصالی قوی و پایدار برای استفاده در صنایع مختلف ایجاد میشود. این تکنیک نقش بسیار مهمی در تقویت اقتصاد کشورها دارد و به تأمین نیازهای گوناگون صنایع بزرگ نظیر خودروسازی، هوافضا، کشتیسازی، تولید برق، ساختوساز، نفت و گاز، و همچنین بخشهای تولید و معدن کمک میکند. بازار جوشکاری و تولید فولاد ساختمانی با ارزشی بالغ بر ۷ میلیارد دلار، نشاندهنده ظرفیت و تقاضای بالای این صنعت در انواع مختلف محیطهای صنعتی است. جوشکاری صنعتی برای کاربردهای گوناگونی از جمله تولید ماشینآلات، ساخت چارچوبهای ساختمانی، نصب و نگهداری خطوط لوله، تعمیر دیگهای بخار و ساخت و مونتاژ قطعات خودرو ضروری است. در این راهنما، به بررسی عمیقتری از جوشکاری صنعتی، کاربردها و مصارف آن خواهیم پرداخت تا به شما در اتخاذ تصمیمات بهتر و آگاهانهتر یاری رسانیم.
جوشکاری صنعتی به عنوان یک روش اقتصادی مؤثر برای اتصال دائمی مواد و فلزات به شمار میآید. این فرایند، تنها راه مطمئن برای ذوب چندین قطعه فلزی و ترکیب آنها با یکدیگر است. جوشکاری به معنای پیوند یا همجوشی اجزای مختلف با استفاده از حرارت یا فشار میباشد که در نهایت، منجر به شکلگیری یک واحد یکپارچه میشود.
در فرآیند جوشکاری، معمولاً منبع حرارت از قوس الکتریکی نشأت میگیرد که به وسیله برق تأمین میشود. در ابتدا، مواد اولیه به حالت ذوب درآمده و دانههای جوش تشکیل میشوند. سپس در طی مراحل جوشکاری، برای دستیابی به کیفیت مورد نظر، مواد را تحت حرارت قرار میدهیم یا با اعمال فشار حرارتی و به کارگیری مواد پرکننده، این فرآیند را پیش میبریم.
تعریف جوشکاری صنعتی
روشها و انواع گوناگونی از فرآیندهای جوشکاری صنعتی وجود دارد. برخی از این روشها جرقه تولید میکنند، در حالی که برخی دیگر نیازی به حرارت شدید ندارند. جوشکاری میتواند در محیطهای مختلفی انجام شود؛ از فضاهای باز و بسته گرفته تا زیر آب و حتی در مکانهای فضایی برای ساخت ایستگاهها یا تعمیر فضاپیماها. زمانی که یک پروژه جوشکاری صنعتی آغاز میشود، معمولاً کار بر اساس یک طرح مشخص و نقشهای انجام میپذیرد. قطعاتی که باید به هم متصل شوند، یا آمادهاند یا جوشکار باید آنها را از ورقهای فلزی برش دهد. در برخی موارد، سوراخکاری اضافی انجام میشود و همچنین ممکن است مونتاژ قطعات نیز در فرایند گنجانده شود.
کاربردهای جوشکاری صنعتی
جوشکاری صنعتی در حوزههایی نظیر خودروسازی، تجهیزات کشاورزی، لوازم خانگی، قطعات کامپیوتری، ابزارهای معدنی و اکتشافی، راهآهن، کورهها، سیستمهای تهویه، اجزاء هستهای و بسیاری دیگر از محصولات مورد استفاده قرار میگیرد که با آنها سر و کار داریم. در صنعت خودرو، جوشکاری میتواند شامل ساخت شاسی خودرو، چارچوب صندلیها، نصب تزیینات داخلی و موارد مشابه باشد. تکنیکهای متنوعی همچون جوش قوس الکتریکی، جوش لب به لب، جوش درز، جوش نقطهای، جوش لیزری و غیره در این عرصه به کار میروند. ترکیب این فرآیندها میتواند عملکرد جوش را بهبود بخشد و همچنین انعطافپذیری آن را افزایش دهد. در کارگاههای جواهرسازی، در پروتزهای دندانی و برای تعمیر قالبها نیز از جوش فلز بهرهبرداری میشود.
تفاوت بین جوشکاری ساختمانی و صنعتی چیست؟
این سوال اغلب مطرح میشود، چرا که تمایز میان این دو زمینه و تفاوتهای مهارتی که هر کدام میطلبند، ممکن است دشوار باشد. با وجود اینکه هدف اصلی جوشکاری در هر دو حالت، پیوند دادن فلزات است، اما از نظر اندازه پروژه، نوع کاربرد و نیازهای فنی، تفاوتهای قابل توجهی وجود دارد.
اندازه و مقیاس
جوشکاری در زمینه ساختمان معمولاً به فعالیتهای کوچکتری مرتبط میشود که شامل تعمیرات خانگی، جوشکاری پلهها و پروژههای جزئیتر است. در مقابل، جوشکاری صنعتی به کارگیری روشهای بسیار بزرگتر و دقیقتر اختصاص دارد که برای ساخت سازهها، ایجاد تجهیزات سنگین، تولید ماشینآلات بزرگ و بسیاری از موارد دیگر به کار میرود. اجرای پروژههای جوشکاری صنعتی نیازمند دقت و پیچیدگی بالایی است.
تکنیکهای جوشکاری صنعتی
تکنیکهای جوشکاری در هر دو نوع فرآیند مشابه هستند، اما در جوشکاری ساختمان، با روشهای سادهتری مانند جوشکاری الکترود دستی یا جوشکاری با گاز محافظ فلزی (MIG) روبهرو خواهید شد. در مقابل، جوشکاری صنعتی ممکن است به جوشهای پیچیدهتر و تکنیکهای پیشرفتهتری نیاز داشته باشد تا به الزامات بالای استحکام، دقت و صحت پاسخ دهد. همچنین، برخلاف سیستمهای برق تکفاز که عموماً سادهتر هستند، جوشکاری صنعتی معمولاً به توان الکتریکی بیشتری احتیاج دارد که تنها از طریق شبکه برق سهفاز 415 ولتی تأمین میشود. انتخاب یک شرکت تولید و ساخت مناسب میتواند به تسریع و بهبود روند پروژه کمک کند.
استانداردهای جوشکاری صنعتی
به دلیل اهمیت اساسی پروژههای صنعتی و کاربردهای مرتبط با آنها، تمام عملیات جوشکاری در این حوزه باید تحت رعایت استانداردهای کیفی و کدهای صنعتی سختگیرانه قرار گیرد. این در حالی است که ممکن است برای جوشکاری در زمینه ساختمان، الزامات مشابهی به همین شدت اعمال نشود. علت این تفاوت این است که هر تجهیز یا محصولی که از طریق فرایند جوشکاری تولید یا تعمیر میشود، معمولاً دارای کاربردهای وسیعتری است که ممکن است نیاز به گارانتی یا مشخصات فنی داشته باشد. برای نمونه، برخی پروژههای صنعتی ملزم به رعایت استاندارد AS/NZ 1554.1:2014 هستند که الزامات سختگیرانهای را برای جوشکاری فولاد ساختمانی تعیین میکند. در مقابل، پروژههای جوشکاری ساختمانی معمولاً به رعایت شیوههای ایمنی استاندارد بسنده کرده و ممکن است به الزامات اضافی نیاز نداشته باشند.
با وجود تفاوتهای بارز میان جوشکاری در حوزههای ساختمانی و صنعتی، ضروری است که جوشکاران با تجربه و مسلط به فرآیندهای مربوطه استخدام شوند. این افراد باید آگاه به پروتکلها و شیوههای ایمنی مناسب بوده و برای دستیابی به نتایج مطلوب به آنها پایبند باشند.
تفاوت بین جوشکاری ساختمانی و صنعتی چیست؟
رایجترین انواع جوشکاری صنعتی
با توجه به تنوع زیاد فلزات، فرآیندهای تولید، عملیات خاص و آلیاژهایی که خواص فیزیکی متفاوتی دارند، روشهای مختلفی برای جوشکاری به منظور تسهیل این عملیات موجود است. در اینجا به برخی از انواع کلیدی جوشکاری اشاره میکنیم: جوشکاری با قوس فلزی محافظ گاز بیاثر (MIG)، جوشکاری با قوس فلزی محافظ گاز فعال (MAG)، جوشکاری با قوس تنگستن به همراه گاز بیاثر (TIG)، جوشکاری با قوس الکترود توپر و همچنین جوشکاری با قوس الکترود پوششدار.
جوشکاری MIG و MAG
جوشکاری MIG و MAG روشهایی هستند که با استفاده از جریان الکتریکی، مواد پایه را به هم متصل میکنند. در این فرایند، قوس الکتریکی باعث ذوب شدن سیم الکترود میشود و این ماده ذوبشده با فلز پایه ترکیب شده و حوضچه جوش را شکل میدهد. در حین انجام جوشکاری MIG و MAG، گاز محافظ از طریق تفنگ جوشکاری به ناحیه جوش وارد میشود تا از آلودگیهای محیطی جلوگیری کند. اگرچه هر دو روش به اصول مشابهی تکیه دارند، اما نوع گازهای محافظ به کار رفته در آنها متفاوت است. به دلیل سرعت بالا در جوشکاری، کارآیی و سهولت استفاده، قابلیت سازگاری با انواع مواد مختلف، تولید حداقل سرباره در پایان کار و استحکام بالا، این تکنیکها در پروژههای جوشکاری فولاد کربنی، آلومینیوم، فولاد ضدزنگ و فولاد گالوانیزه بسیار محبوب شدهاند.
جوشکاری تیگ
جوشکاری تیگ، که به عنوان جوشکاری قوس الکتریکی با گاز محافظ تنگستن (GTAW) نیز شناخته میشود، یک تکنیک جوشکاری قوسی است که در آن از الکترود تنگستن غیرمصرفی، گاز بیاثر و در صورت نیاز، مواد پرکننده مجزا برای اتصال فلزات استفاده میشود. این روش به خاطر دقت و انعطافپذیری بالا و همچنین توانایی تولید جوشهای باکیفیت، شهرت زیادی دارد. جوشکاری تیگ برای فلزاتی نظیر فولاد، آلومینیوم، فولاد ضدزنگ، آلیاژهای نیکل، مس، برنج، منیزیم، برنز و حتی طلا کاربرد دارد. از جمله کاربردهای رایج این تکنیک میتوان به جوشکاری لولهها و ساخت ورقهای فلزی اشاره کرد.
جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود دستی (SMAW)
جوشکاری قوس الکتریکی با استفاده از الکترود دستی، یک فرآیند محبوب و رایج است که از الکترودهای مصرفی با پوشش فلاکس برای تولید قوس و ذوب فلزات در کنار یکدیگر بهره میبرد. این روش به دلیل سادگی و قابلیت اجرای آن در شرایط گوناگون، به یکی از متداولترین شیوههای جوشکاری تبدیل شده است. کاربردهای وسیعی در حوزه تعمیر و نگهداری دارد و ویژگیهای خاصی را ارائه میدهد. این تکنیک تنوع بالایی دارد و برای جوشکاری آلیاژهای مختلف فلزی از جمله نیکل، آلومینیوم، مس و فلزات آهنی مانند آهن و فولاد مناسب است. علاوه بر این، نیازی به گاز محافظ ندارد و به آسانی در فضای آزاد و شرایط بادی قابل اجراست.
جوشکاری قوس الکتریکی با سیم توپودری (FCAW)
جوشکاری قوس الکتریکی با سیم توپودری (FCAW) از الکترودی که با فلاکس پوشانده شده بهره میبرد. این فلاکس به همراه گاز محافظ، شرایط لازم برای حفاظت از جوش و اجرای موثر فرایند را فراهم میآورد. این تکنیک جوشکاری، اتصالات یکنواختی ایجاد کرده و از آلودگیهای خارجی به خوبی محافظت میکند. به دلیل قابلیت کار با مواد نازک که نیاز به حرارت کمتری دارند، FCAW معمولاً در تولید ورقهای فلزی به کار میرود. با این حال، باید توجه داشت که به علت خطر اکسیداسیون آلومینیوم و احتمال افزایش تخلخل در جوشها، این روش نمیتواند برای جوشکاری آلومینیوم مورد استفاده قرار گیرد.
مشکلات احتمالی استفاده از یک پیمانکار نامناسب
در زمینه جوشکاری صنعتی، انتخاب یک سرویس تعمیر جوش یا جوشکار مناسب برای پروژه جدید از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوان اطمینان حاصل کرد که جوشها از نظر کیفیت و یکپارچگی در سطح مطلوبی قرار دارند. اگر پیمانکار جوشکاری شما گواهینامه معتبر نداشته باشد یا کارها بر اساس استانداردها و کدهای مربوطه انجام نشود، بهطور ناخواسته ممکن است در معرض نقض ضمانت یا کدهای فنی قرار بگیرید که این موضوع میتواند بر تمامی جنبههای پروژه تأثیر بگذارد. حتی یک خطای کوچک میتواند موجب تغییر رنگ در جوشهای فولادی شود و به تبع آن به پروژه آسیب جدی وارد کند.
جوشکاری قوس الکتریکی با سیم توپودری (FCAW)
جوشکاری، بیشتر از یک عمل ساده برای پیوند دو قطعه فلزی، به منزله پلی میان نیازهای پیچیده صنعتی و نوآوریهای مهندسی به شمار میآید. این فرآیند با تکیه بر علم مواد، ترمودینامیک و مکانیک، نه تنها سازههایی مقاوم و پایدار به وجود میآورد، بلکه امکان تولید محصولات متنوع و با کارایی بالا را نیز مهیا میسازد.
در عصر حاضر، جوشکاری به عنوان یکی از پایههای اساسی در صنایع متنوعی مانند خودروسازی، کشتیسازی، ساخت سازههای بزرگ و تجهیزات پزشکی، به ایفای نقش میپردازد. نوآوریهای تکنولوژیکی و پیدایش روشهای جدید در جوشکاری، افقهای این علم را وسیعتر کرده و دستیابی به اتصالات با کیفیت بهتر و هزینههای پایینتر را ممکن ساخته است.
با توجه به نقش فزاینده جوشکاری در صنایع گوناگون، تخصیص منابع به تحقیق و نوآوری در این زمینه، آموزش حرفهای نیروی کار متخصص و بهبود معیارهای کیفیت، از جمله الزامات اساسی برای دستیابی به توسعه پایدار در هر کشور به شمار میرود.
میتوان نتیجه گرفت که جوشکاری تنها یک توانایی فنی نیست، بلکه نوعی هنر مهندسی به شمار میآید که با ترکیب دانش و تجربه، به تولید آثار پایدار و ارزشمند میپردازد.
مطالب مرتبط: